De zon, hoe zit het nu eigenlijk. Should we love it or avoid it? Het is enorm tegenstrijdig toch? We weten dat de zon schadelijk is voor onze huid en zelfs tot huidkanker kan leiden. Waarom gaan we dan toch zo graag de zon in en waarom willen we ondanks alles wat we weten toch zo graag een bruin kleurtje hebben? Hoe bruinen we eigenlijk? Laten we het eens hebben over het proces dat zich afspeelt in onze huid als we ons blootstellen aan de zon.
First things first, wat is pigment?
Ons lichaam is voorzien van allerlei beschermfuncties. Zo is pigment, of melanine, ook een bescherming. Je kan melanine zien als parapluutjes boven je gezonde cellen om deze te beschermen tegen de schadelijke invloed van de zon. Eigenlijk gaat het zo: De zon schijnt en je gaat onbeschermd de zon in. Je gaat melanine aanmaken om je gezonde cellen te beschermen (paraplu). Hoe meer je de zon in gaat, hoe meer je huidcellen zich gaan willen beschermen en hoe meer melanine er wordt aangemaakt (je wordt bruiner naarmate je meer de zon in gaat). Pigment is een huideigen beschermingsmechanisme. Het is logisch dat wanneer dit mechanisme net in gang treedt (na de winter) je nog niet veel parapluutjes hebt en dat ze nog onderweg zijn naar boven. Je zal dus makkelijker kunnen verbranden bij de eerste zonnestralen.
Het hele bruiningsproces speelt zich af in de bovenste huidlaag.
Onze bovenste huidlaag (van de drie) bestaat ook nog eens uit verschillende laagjes. Om je daar alle details en namen van te besparen en je niet met een hele les anatomie te overweldigen, ga ik maar een paar moeilijke namen gebruiken en deze easy uitleggen. Ergens onderaan in deze huidlaag zitten melanocyten. Dit is een soort huidcel dat pigmentkorrels aanmaakt. Deze pigmentkorrels worden doorgegeven aan de hand van dendrieten (vertakkingen). Je kan het je visueel voorstellen als een hand en vingers. Je handpalm geeft via de vingers de pigmentkorrels door. Wanneer het pigment de bovenste huidlaag heeft bereikt, krijg je een bruin kleurtje.
Hoe ontstaat een bruin kleurtje? Melanocyten geven pigmentkorrels af via de dendrieten. Je kan het vergelijken met een hand. De handpalm maakt de pigmentkorrels en de vingers verspreiden ze naar de andere huidcellen. Melanine gaat helemaal tot in de bovenste huidlaag.
Yes, I got a tan! Of toch voor even.
Waarom verliezen we onze bruine kleur zo snel? Je komt terug uit vakantie en na een paar weken lijkt het of je niet eens vertrokken bent (I know, overdreven, but you get the point). Je bovenste cellen zijn dode huidcellen. Je melanine gaat helemaal tot deze dode huidcellen. Cellen hebben een cyclus van 28 dagen. Na 28dagen zijn deze dode huidcellen ‘afgeschilferd’ en heb je nieuwe dode huidcellen. Nu zat hier toch wel net je meeste melanine in zeker? Lap e, tis weg. In de laagjes eronder zit nog wel wat, dus alles ben je niet kwijt. Maar dat diepe bruine kleurtje vanop vakantie, tja dat wel. Je kan dit wat voor zijn door elke week je lichaam te scrubben zo vermijdt je dat alles in die bovenste laag opstapelt en dan weg dwarrelt.
Mag ik nu bruinen of niet?
Ga nooit onbeschermd de zon in! Je beschadigt je cellen landurig voor een kleurtje van korte duur. Wees je ervan bewust dat pigment een beschermingsmechanisme is van je huid. Hoe bruiner je bent, hoe meer je huid zich heeft moeten beschermen en dus hoe meer je het hebt blootgesteld aan schadelijke invloed. Doe alles beschermd en met mate!
